Kontakt ul. Sienkiewicza 30/32, 87-100 Toruń
tel.: (+48) 56-611-38-10

PROJEKT SPECJALNY "KIERUNKI - POLSKA" JANA WIKTORA SIENKIEWICZA

Zdjęcie ilustracyjne

Profesor Jan Wiktor Sienkiewicz przygotował Projekt Specjalny pt. "Kierunki – Polska" z okazji Prezydencji Rzeczypospolitej Polskiej w Radzie Unii Europejskiej na największej w Europie kuratorskiej wystawie współczesnej sztuki światowej NordArt w niemieckim Budelsdorfie. Wystawa od 6.06 do 5.10.2025 roku.

Katalog wystawy

Dzieła czternastu wybitnych polskich artystów malarzy i rzeźbiarzy zostaną pokazane w kompleksie wystawienniczym NordArt, liczącym – wraz z parkiem rzeźby 100 tysięcy metrów kwadratowych. Obok Projektu Specjalnego „Kierunki – Polska”, pokazane zostaną dzieła ponad 200 współczesnych artystów z całego świata, w tym: Projekt Specjalny – Contemporary art from China, pod kuratelą Su Xinping, Yin Xiuzhen, Xiang Jing i Yang Song; Pawilon Narodowy Japonii, przygotowany przez kuratorów: Ralph Tepel and Rainer Junghanns; Projekt pt. Mongolia: Tradition in Transition – The Return of the Ancestors, Kurator: Oyuntuya Oyunjarga;  Projekt pt. Contemporary art from Chile oraz multimedialny project pt. Multimedia project by Ronen Sharabani, Kurator: Carmit Blumensohn.
W projekcie specjalnym pt. Kierunki – Polska, wystawione zostaną dzieła plastyczne czternastu współczesnych polskich malarzy i rzeźbiarzy. Zasadnicza część wystawy, na którą składają się prace malarskie, rzeźbiarskie i graficzne dwunastu twórców, takich jak: Bolesław Biegas, Stanisław Brach, Wojciech Ćwiertniewicz, Jan de Weryha-Wysoczański, Rafał Espenschied, Łukasz Gawron, Tomasz Górnicki, Tomasz Milanowski, Paweł Orłowski, Marcin Otapowicz, Krzysztof Renes i Janina Wierusz-Kowalska została zakomponowana w przestrzeni ACO Wagenremise, zaś w przestrzeniach dawnej odlewni żeliwa Carlshütte, znalazły się prace dwóch artystów: Michała Jackowskiego i Jana Smetka.
Kuratorska koncepcja wystawy, zbudowana została wokół tytułu Kierunki – Polska - i skierowana jest szczególnie do odbiorcy międzynarodowego. Prezentacja ilustruje, na przykładzie wybranych dzieł współczesnych polskich artystów plastyków, w jaki sposób i jakie uwarunkowania, na przełomie XX i XXI wieku, kształtowały kierunki, ruchy, tendencje i stylistyki artystyczne w obszarze polskiego malarstwa i polskiej rzeźby. W swojej wymowie ideowej, ikonografii, formach ekspresji i warsztacie twórczym – dzieła polskich artystów powiązane są ściśle ze współczesną światową sceną artystyczną - mając wiele odniesień do tradycji malarskich i rzeźbiarskich sztuki kształtującej się w obszarze basenu Morza Śródziemnego jak i północy Europy. Ilustrują jednocześnie specyfikę polskiej sztuki - będącą wypadkową wielu uwarunkowań - nie tylko natury artystycznej, ale także ekonomicznej, społecznej i politycznej, w jakich kształtowała się Polska sztuka w XX i XXI wieku. Projekt specjalny Kierunki – Polska prezentowany w Büdelsdorfie, stawia za cel ukazanie odbiorcy międzynarodowemu „wektorów ukierunkowań” obecnych w polskiej sztuce współczesnej. Są one powiązane z kluczowymi dla polskiej sztuki w XX wieku wydarzeniami historycznymi – które w poważnym stopniu wpłynęły na dynamikę rozwoju najnowszej sztuki polskiej. Pierwszym, przełomowym wydarzeniem w dziejach polskiej sztuki w XX wieku było odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku. Stąd też, na wystawie – na wyjątkowych zasadach – znalazły się rzeźby wybitnego rzeźbiarza Bolesława Biegasa – który większość swojego artystycznego życia spędził w Paryżu, i który - zarówno we francuskiej jak i polskiej historii sztuki uznawany jest za prekursora i wizjonera w dziejach współczesnej rzeźby europejskiej. Drugim przełomowym momentem w dziejach polskiej sztuki XX wieku, był upadek muru berlińskiego w 1989 roku i powrót Polski - po 44 latach sowieckiej dominacji - do europejskiej rodziny państw demokratycznych. Trzecim ważnym historycznym, ekonomicznym i cywilizacyjnym krokiem w kierunku nowych możliwości twórczych i rozwojowych dla środowisk artystycznych w Polsce - było wejście Polski w struktury Unii Europejskiej w 2004 roku. Wszystkie dzieła prezentowane w Projekcie „Kierunki Polska” (poza rzeźbami Bolesława Biegasa i grafikami Jana de Weryhy-Wysoczańskiego), w latach 2024-2024 zostały specjalnie przygotowane na NordArt 2025. Kurator, projekt specjalny Kierunki – Polska, traktuje jako rodzaj appendixu, do wystawy polskiej sztuki współczesnej pt. Ponad granicami, którą przygotował w ramach Pawilonu Polskiego na NordArt 2022 - pokazując wówczas dzieła 26 polskich artystów współczesnych tworzących w Polsce i poza Polską.

Projekt specjalny Kierunki – Polska na NordArt 2025 objęty został honorowym patronatem Pawła Jaworskiego - Konsula Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej w Hamburgu i przypada na czas Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej.

Prof. zw. dr hab. Jan Wiktor Sienkiewicz, historyk sztuki, krytyk sztuki i kurator. Pionier i specjalista w zakresie sztuki i kultury polskiej na emigracji po 1939 roku. Kieruje jedyną w strukturach uniwersyteckich w Polsce, specjalizującą się w polskiej sztuce poza Polską, Katedrą Historii Sztuki XX wieku w Europie Środkowej i na Emigracji w Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu (wcześniej jako Zakład Historii Sztuki i Kultury Polskiej na Emigracji w Katedrze Historii Sztuki i Kultury UMK). Jest autorem, współautorem i współredaktorem ponad 200 publikacji, w tym 50 książek dotyczących kultury artystycznej w obrębie polskiej i europejskiej sztuki nowoczesnej a szczególnie polskiej plastyki i polskiego życia artystycznego poza Polską w XX i XXI wieku, m.in: Marian Bohusz-Szyszko 1901-1995. Życie i twórczość, Lublin 1995; Attilio Alfieri a malarstwo włoskie XX wieku, Lublin 1997; Ryszard Demel. W drodze do tajemnicy światła/exploring the mysteries of light, Toruń 2010; Sztuka w poczekalni. Studia z dziejów plastyki polskiej na emigracji 1939-1989, Toruń 2012, Artyści Andersa. Continuità e novità, Warszawa-Toruń 2013 (II wyd. 2014, III wyd. 2016); Art of the United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland & Republic of Ireland in 20th–21st Centuries and Polish–British & Irish Art Relation, Toruń 2015; Polish art in exile in the Matthew Bateson collection in London, Warszawa 2020; Sztuka w poczekalni. Studia z dziejów sztuki polskiej poza Polską w XX i XX wieku, T. II, Toruń 2022. Celem większości opracowań autorstwa Jan Wiktora Sienkiewicza jest przywrócenie polskiej XX-wiecznej historii sztuki dokonań artystycznych (szczególnie w zakresie plastyki) polskich artystów tworzących na emigracji, a także określenie ich roli i udziału we współtworzeniu dziejów plastyki w krajach, które stały się ich nowymi ojczyznami. Pomysłodawca, współtwórca oraz współprowadzący 77 odcinków (spośród 158) cyklu felietonów pt. „Historia jednego obrazu” zrealizowanych i emitowanych w TVP Polonia w latach 2019-2020 oraz cyklu reportaży „Wilno nad Tamizą” - zrealizowanego przez portal „Niebywałe Suwałki”. W 2017 roku, na podstawie książek prof. J.W. Sienkiewicza zrealizowany został film  pt. "Artyści Andersa" w reżyserii Rafała Brylla. Członek wielu polskich i międzynarodowych towarzystw i stowarzyszeń naukowych, rad redakcyjnych oraz rad muzealnych i w tym Rady Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA. W 2014 roku odznaczony przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”, a 2022 roku Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” za zasługi w upowszechnianiu polskiej sztuki i kultury na emigracji. W 2023 roku Prezydent RP Andrzej Duda nadał prof. J.W. Sienkiewiczowi Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi na rzecz popularyzowania polskiego dziedzictwa kulturowego za granicą, za osiągnięcia w pracy naukowo-badawczej”.

pozostałe wiadomości