Zapraszamy na spotkanie z Martą Deskur, Xawerym Deskurem i Janem Sową do Akademickiego Centrum Kultury i Sztuki OD NOWA w Toruniu. Spotkanie z cylku "W ZWiązku ze sztuką" odbędzie się 10 marca 2025 o godz. 19:00.
Pretekstem do naszego spotkania jest ich najnowszy wspólny projekt artystyczny Oko w oko, który stawia pytania o przyszłość planety i miejsca człowieka w świecie. Co stanie się, gdy Ziemia znów stanie się planetą nie-ludzi? Jak wygląda codzienność tych, którzy mogą ją po nas odziedziczyć? Artyści, śledząc życie swoich nie-ludzkich bohaterów, przyglądają się nowej rzeczywistości, w której odpoczynek, beztroska i harmonia zastępują ludzką obsesję kontroli i eksploatacji.
Zapraszamy do rozmowy o sztuce, ekologii i przyszłości, która może nadejść szybciej, niż nam się wydaje.
Francuski pisarz Antoine de Saint-Exupéry w tytule jednej ze swoich powieści nazwał Ziemię „planetą ludzi”. Dzisiaj, ponad 80 lat po publikacji tamtej książki, określenie to jest jeszcze trafniejsze niż wtedy, chociaż nie z powodów ważnych dla autora Małego Księcia. A nawet wręcz przeciwnie: wartości, o które się upominał – solidarność, troska, opieka nad słabszymi – mają się we współczesnym świecie marnie. Dominuje w nim raczej podłość, egoizm i pragnienie podporządkowania sobie zarówno natury, jak i słabszych ludzi. Wiele wskazuje jednak na to, że imperium człowieka nie ma przed sobą świetlanej przyszłości i przypomina raczej bal na Tytanicu zmierzającym nieubłaganie w kierunku klimatycznej zagłady. Człowiek jako gatunek raczej nie zniknie, ale skończy się cywilizacja kapitalistycznej nowoczesności, która zapewniła mu globalną dominację. Ziemia stanie się znów planetą nie-ludzi, jaką była przez znakomitą większość swojej historii.
Tak więc przyglądamy się naszym nie-ludzkim towarzyszkom i towarzyszom, którzy odziedziczą Ziemię: Larsowi, Mirce i Godziowi. Kamera podąża za nimi w ich codziennej, spokojnej egzystencji nowej klasy próżniaczej. Tym razem jest to jednak próżniactwo paradoksalnie pożyteczne, bo będące zaprzeczeniem obsesyjnej i szkodliwej aktywności człowieka. Zamiast pod neurotyczną presją sukcesu i bogactwa biegać od jednego bezsensownego projektu do drugiego – szkodząc przy tym i sobie, i planecie – nowi dziedzice niegdyś ludzkiego majątku spędzają razem czas na eksploracji otoczenia, towarzyskich interakcjach albo po prostu leniuchowaniu.
— Jan Sowa, kurator
Marta Deskur (ur. 1962) – artystka wizualna, zajmująca się fotografią, malarstwem i wideo. Studiowała w École Supérieure d’Art d’Aix-en-Provence, uczestniczyła w licznych rezydencjach artystycznych na świecie. Jej twórczość porusza wątki społeczne, mitologiczne i symboliczne, a jej prace znajdują się w kolekcjach m.in. Muzeum Sztuki w Łodzi, Muzeum Narodowego w Warszawie oraz Ludwig Museum w Budapeszcie. Mieszka i pracuje w Warszawie i Rudniku nad Sanem.
Xawery Deskur (ur. 1988) – artysta wizualny, absolwent ASP w Krakowie, obecnie doktorant na ASP w Warszawie. Laureat Artystycznej Podróży Hestii, stypendysta PISF i MKiDN. Jego prace prezentowano na festiwalach artystycznych i filmowych, m.in. Sundance TV Shorts w Londynie, Berlin Short Film Festival i Biennale WRO. Współtwórca instalacji „Makaron” w Warszawie, opiekun uratowanego królika Larsa.
Jan Sowa (ur. 1976) – teoretyk, socjolog i kulturoznawca, profesor ASP w Warszawie. Wykładał i prowadził badania na uczelniach w Polsce i za granicą, współpracował m.in. z Biennale Warszawa i PAN. Autor wielu publikacji, w tym „Fantomowego ciała króla” (2012), oraz licznych artykułów naukowych.