Zapraszamy na wystawę dorocznej uprawy symbolicznej Wiesława Smużnego pod tytułem "XII. Heliotropy 888.lecia Torunia w 2121 roku" oraz fini-wernisaż i celebrację 790. świateł lat Torunia z okazji 550. Rocznicy Urodzin Mikołaja Kopernika, które odbędą się w dniu 21.02.2023 r. o godz. 18:00 w Galerii ZPAP w Toruniu, ul. Ducha św. 8.
Do 21.02.2023 r. wystawę można zwiedzać w Galerii ZPAP w dni powszednie w godz. 12.00-17.00.
"XII. Heliotropy 888.lecia Torunia w 2121 roku" to żywo-kwietna instalacja symboliczna w futuro-temporalnym projekcie artystycznym, zajmująca pas trawnika vis á vis CSW „Znaki Czasu”. „Heliotropy" wywodzą się z akcji „Siew – plony” w ramach Akcji „Lucim” z 1978 roku, w której Wiesław Smużny inicjował praktykę interaktywności oraz kształtowania obyczaju plastycznego w społeczności lokalnej. Do „Siewu” wybrał m.in. nasturcję i słonecznik. Nasturcja, ulubiony kwiat Smużnego, był symbolem życzliwości, słonecznik wyglądem swoim i szorstkością liści symbolizował męską sylwetkę ludzką. Słoneczniki i nasturcje oraz inne kwiaty wysiewane w następnych latach kontynuacji pracy Smużnego w Lucimiu do dziś, stały się inspiracją idei uprawiania sztuki w postaci obyczaju plastycznego. Słoneczniki lucimskie pojawiły się w Toruniu na skwerku vis á vis oraz wokół Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w 2009 roku. Zyskały aplauz licznej publiczności. Pierwsza kuratorka CSW Joanka Zielińska zaproponowała Smużnemu ich kontynuację w następnym 2010 roku. Smużny, zachęcany do kontynuacji „Heliotropów”, wpadł na pomysł uzasadniający ich dalszą uprawę pod CSW o zupełnie nowej, działającej na wyobraźnię perspektywie 111. lat. Uprawy wykraczającej poza wymiar czasowy jego życia i realizacyjnej sprawności. Powstała koncepcja okazjonalnej, rokrocznie ponawianej, futurologicznej instalacji temporalnej. Edycje „Heliotropów 888.lecia Torunia” z 2012, 2013 i 2014 r. były wysiewane z nasion zrodzonych na skwerku Zieleni Miejskiej przed Centrum Sztuki Współczesnej.
Tegoroczna, już dwunasta uprawa "Heliotropów 888.lecia Torunia w 2121 roku" została zdominowana przez samosiejki, które wyrosły z zagnieżdżonych w ziemi nasion wysypanych ze słoneczników poprzedniej – jedenastej Uprawy z 2021 roku, nieregularnie rozsiewając się w skupiskach w czterech pierwszych kwaterach instalacji. Zostały poprzesadzane i rozlokowane pojedynczo w pierwszych 58. gniazdach-stanowiskach Uprawy. Linię siewu w pozostałych 53 stanowiskach uzupełniły rozsady słonecznika z nasion Torseed-u. Jedynie samosiejki wyrosłe przy samym krawężniku jezdni oraz jeden trzymający się płyty chodnikowej z wrastającym pod nią korzeniem - zostały pozostawione na swych przypadkowych, ale naturalnych stanowiskach.
Słonecznik – samosiejka z 2021 r., który wyrósł spod chodnikowej płyty otrzymał numer 01 i mimo jego najbardziej ryzykownego położenia z brzegu i przy krawędzi chodnikowej płyty urósł najwyżej jak „czempion” i przetrwał w całości swej figury do zdjęcia wszystkich „zdrewniałych” figur słoneczników z trawnika Uprawy w dniu 14.12.2022 roku.
Niestety płomienne tarcze nasion ze słonecznymi promieniami płatków były systematycznie zrywane lub ścinane przez przechodniów, a na potrzebę przyszłorocznego siewu zachowała się jedna główka nasion, porzucona w krzaku róż. Czy jakieś nasiona z innych tarcz wysypały się i „zakopały” w ziemi i dadzą samosiejkowy obraz wiosną 2023, przyjdzie poczekać cztery miesiące... Nasturcje, mimo równoczesnego sadzenia i siania ze słonecznikami, bardzo długo ociągały się ze wzrostem. Dopiero po kwietno-nasiennym obumarciu słoneczników wybuchły burzanami chromoksydowej zieleni tarcz liści i rześko jaskrawiły żółcią i oranżem posłanie zieleni między słonecznikami.
Głównym eksponatem wystawy "XII. Heliotropów" stała się symboliczna materia stanu upraw w postaci suszu figuralnego słoneczników i suszu żywiołu nasturcji. Ocalałe zaś głowy słoneczników z nasionami z poszczególnych zbiorów, o nie tylko symbolicznym znaczeniu, stwarzają perspektywę ich podjęcia i praktycznego użycia w następnych latach uprawiania Heliotropów. I to nie tylko przez samego Smużnego.
