W czwartek 20 października 2022 r. o godzinie 17.30 w Galerii Sztuki Wozownia w Toruniu odbędzie się spotkanie wokół książki dr. hab. Filipa Lipińskiego „Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych”. Rozmowę z autorem poprowadzi dr Filip Pręgowski.
Książka „Ameryka. Rewizje wizualnej mitologii Stanów Zjednoczonych” stanowi krytyczną analizę formacji i późniejszych rewizji tego, co autor określa mianem amerykańskich wizualnych mitów. Mity te osadzone są w szeroko pojętej wizualności, modelach spojrzenia, obrazach, sztuce i innych przejawach kultury wizualnej, takich jak film. „Ameryka” została napisana przede wszystkim z perspektywy historyka sztuki, ale również amerykanisty, ma zatem charakter interdyscyplinarny, łączący refleksję z dziedziny historii sztuki, studiów nad kulturą wizualną i studiów amerykanistycznych. Każdy z rozdziałów, które poprzedzone zostały obszernym, teoretycznym wprowadzeniem, stanowi osobne a zarazem skorelowane z całością książki studium przypadku kształtowania się, zwłaszcza w XIX wieku, obrazów-mitów, w rozmaitych ich przejawach formalnych i medialnych, a przede wszystkim tego, jak – w wyniku zmieniającej się sytuacji społeczno-kulturowej – były one rewidowane w sztuce i kulturze wizualnej wieku XX i XXI.
Autor dokonuje znamiennego rozróżnienia na Stany Zjednoczone i Amerykę rozumianą jako wyobrażeniowo-symboliczne pole lub ekran konstytuowania się amerykańskiej mitologii, zmierzającej do zneutralizowania różnicy i unifikacji heterogenicznego narodu. Zaprezentowane, obszerne analizy dzieł sztuki, popularnych obrazów i filmów, demonstrują sposób, w jaki – zwłaszcza od połowy XX wieku – w wyniku budzącej się politycznej świadomości zmarginalizowanych grup, na fali walki o prawa obywatelskie i zachodzących zmian w szeroko pojętym społeczno-kulturowym pejzażu Stanów Zjednoczonych, mitologia ta ulegała stopniowej dekonstrukcji.
Jednocześnie jednak, mimo owych wewnętrznych interwencji i osłabienia ekonomicznej i kulturowej hegemonii USA na arenie światowej w ostatnich dekadach, autor stawia tezę, odnosząc się do konkretnych przypadków i problemów amerykańskiej wizualności, że ramowe współrzędne mitu ciągle stanowią trwały punkt odniesienia.
----
Książka uhonorowana NAGRODĄ DZIENNIKARZY w Konkursie na Najlepszą Książkę Akademicką o Nagrody Ministra Edukacji i Nauki oraz JM Rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznańskie Targi Książki 2022
----
Filip Lipiński – doktor habilitowany, historyk sztuki, amerykanista, adiunkt w Instytucie Historii Sztuki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Jego zainteresowania naukowe koncentrują się na sztuce nowoczesnej i współczesnej, historii sztuki amerykańskiej, teorii i metodologii historii sztuki, a ostatnio także na relacjach interdyscyplinarnych między historią sztuki i filmoznawstwem. Autor książki Hopper wirtualny. Obrazy w pamiętającym spojrzeniu (Toruń 2013) wydanej w serii Monografie Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej oraz licznych artykułów naukowych w takich czasopismach jak „Oxford Art Journal”, „Kwartalnik Filmowy”, „Artium Quaestiones”, „RIHA Journal”. Swoje badania przeprowadzał między innymi dzięki następującym stypendiom i stażom badawczym: Fundacji Fulbrighta (City University of New York, 2007–8), Terra Foundation for American Art (Terra Summer Residency, Giverny, 2008; Terra Travel Research Grant, Nowy Jork/Berkeley/Los Angeles, 2013), JFK Institut Research Grant (Freie Universität Berlin, 2019), Fundacji Kościuszkowskiej (University of Southern California/Getty Research Center, Los Angeles, 2019). Zastępca redaktora naczelnego czasopisma „Artium Quaestiones”, tłumacz tekstów naukowych.
Filip Pręgowski – doktor w dziedzinie nauk o sztuce, teoretyk sztuki i artysta malarz, adiunkt w Katedrze Historii Sztuki Nowoczesnej i Pozaeuropejskiej na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się między innymi na współczesnej sztuce amerykańskiej i amerykańskiej krytyce artystycznej. Autor artykułów naukowych dotyczących sztuki XIX i XX wieku i towarzyszącego jej dyskursu artystycznego oraz książek “Francis Bacon. Metamorfozy obrazu” (Warszawa 2011), “The Pictures Generation. Sztuka i krytyka w czasach przełomu” (Toruń 2022), a także popularyzatorskiej książki “Do 12 razy sztuka. Czyli co artystom chodzi po głowie”? (Toruń 2022).