W dniu 22 listopada br. Sala Mieszczańska Ratusza Staromiejskiego w Toruniu zamieniła się w specjalistyczne laboratorium badawcze. Przedstawiciele Katedry Technologii i Technik Sztuk Plastycznych podjęli się wznowienia badań obrazu Portret Mikołaja Kopernika tzw. Portretu gimnazjalnego, wykonanego przez nieznanego malarza, datowanego na ok. 1580 rok.
Zrealizowano szereg badań nieinwazyjnych, których wcześniej nie wykonywano przy tym obiekcie, a także podjęto się powtórzenia niektórych technik analitycznych z zastosowaniem najnowszej aparatury, takiej jak kamera hiperspektralna. Badania rentgenowskie udało się zrealizować przy pomocy specjalistycznej firmy zewnętrznej. Rezultatem jej działań było uzyskanie elektronicznych materiałów rtg najwyższej jakości, pozwalających analizować najmniejsze fragmenty podłoża i opracowania malarskiego. Dotychczas stosowane w konserwacji aparaty rentgenowskie nie dawały tak precyzyjnych informacji.
Inicjatywa badania portretu Mikołaja Kopernika powstała w związku ze zbliżającą się 550 rocznicą urodzin toruńskiego astronoma i chęcią szczególnego upamiętnienia tego wydarzenia przez nasz Wydział. Mamy na uwadze ponad 50-letnie tradycje badań technologicznych portretu na Wydziale Sztuk Pięknych UMK, zapoczątkowane przez prof. Leonarda Torwirta, kontynuowane przez prof. dr. Zbigniewa Brochwicza i szczególnie rozwinięte dzięki staraniom prof. dr. Józefa Flika. Czujemy się kontynuatorami szanownych Profesorów i stąd pragnienie ponownego zbadania portretu naszego Wielkiego Astronoma. Wraz z rozwojem nieinwazyjnych technik badawczych istnieje duże prawdopodobieństwo odkrycia nowych faktów związanych ze wspomnianym dziełem portretowym. Wyniki analiz zostaną wykorzystane w okolicznościowej publikacji.
Wykonawcy badań: prof. dr hab. Elżbieta Basiul, prof. dr hab. Justyna Olszewska-Świetlik, dr hab. Jarosław Rogóż, prof. UMK, mgr Adam Cupa, dr Marta Chylińska.
Dziękujemy Dyrekcji i Pracownikom Muzeum Okręgowego w Toruniu za współpracę i życzliwą pomoc w trakcie realizacji badań, szczególnie p. mgr Alinie Targowskiej, kierownikowi Działu Konserwacji, p. mgr Annie Kroplewskiej-Gajewskiej, kustoszowi oraz p. mgr Michałowi Kłosińskiemu, kustoszowi i kierownikowi Działu Dom Mikołaja Kopernika.
