Stefan Gierowski (+2022)

14 sierpnia zmarł prof. Stefan Gierowski, wybitny malarz abstrakcjonista, legenda artystycznej awangardy drugiej połowy XX wieku, doktor honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Miał 97 lat.

Prof. Stefan Gierowski urodził się 21 maja 1925 roku w Częstochowie. Zainteresowanie malarstwem wyniósł z rodzinnego domu – zajmował się nim amatorsko ojciec artysty, z zawodu lekarz, a stryjeczny dziadek wystawiał w Towarzystwie Sztuk Pięknych w Krakowie. Stefan Gierowski w czasie wojny jako nastolatek pobierał lekcje malarstwa u akwarelisty Andrzeja Olesia. Już wówczas ujawniły się nieprzeciętne uzdolnienia Gierowskiego. Studiował w latach 1945-1948 u mistrzów tej rangi co Władysław Jarocki, Zbigniew Pronaszko, Karol Frycz. Równolegle do studiów na ASP studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Stefan Gierowski jako człowiek gruntownie wykształcony mógł poszczycić się również wykształceniem muzycznym (gra na fortepianie). Od 1949 r. mieszkał w Warszawie. W latach 1956-1961 współpracował z Galerią Krzywe Koło prowadzoną przez Mariana Bogusza. Od roku 1962 do 1996 prowadził działalność dydaktyczną na warszawskiej ASP, gdzie w latach 1975-1981 pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa, a w 1983 roku został wybrany na rektora-elekta. Władze stanu wojennego stanowczo odrzuciły tę kandydaturę. W latach 80. związany z kręgiem kultury niezależnej. W 1986 roku otrzymał tytuł profesora zwyczajnego. W 1981 roku był członkiem Komitetu Organizacyjnego Kongresu Kultury Polskiej.

Profesor Stefan Gierowski w 1997 roku został odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. W 1980 roku otrzymał prestiżową Nagrodę im. Jana Cybisa za całokształt twórczości. Był laureatem Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie malarstwa (2005). W tym samym roku został odznaczony Złotym Medalem “Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. W latach 1986-1988 był przewodniczącym Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego i członkiem Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego.

Profesor Stefan Gierowski był niezwykle aktywny wystawienniczo, zorganizował kilkadziesiąt wystaw indywidualnych zarówno w kraju, jak i za granicą oraz brał udział w około 200 wystawach zbiorowych.

30 października 2018 r. Senat UMK zdecydował o nadaniu prof. Gierowskiemu tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Uroczyste wręczenie miało miejsce 29 listopada w Konstancinie. Wyróżnienie przyznano w uznaniu niezwykle bogatego dorobku twórczego artysty, jego aktywności w obszarze kształcenia adeptów sztuki malarskiej oraz działalności społecznej.

Wybrane wystawy indywidualne:

1957, 1959 – Galeria Krzywe Koło, Warszawa
1961, 1965 – Galerie La Cloche, Paryż
1967 – Galeria Zachęta, Warszawa
1970 – Galeria Współczesna, Warszawa
1976 – Galeria Numaga, Auvernier-Neuchatel
1977 – Galeria BWA, Łódź
1984 – Galeria SHS, Warszawa
1989/90 – “Malowanie dziesięciorga przykazań”, Muzeum Archidiecezjalne, Warszawa
1990 – Galeria Dziekanka, Warszawa
1991 – “Stefan Gierowski. Obrazy 1958-1991”, Galeria Zderzak, Kraków
1992 – “Stefan Gierowski. Obrazy”, Galeria Zachęta, Warszawa
1998 – Muzeum Górnośląskie, Bytom
2000 – Galeria Stefana Szydłowskiego, Warszawa; Galeria Zachęta, Warszawa; “Stefan Gierowski. Obrazy 1957-2000”, Muzeum Narodowe, Poznań

Wybrane wystawy zbiorowe:

1955 – “Ogólnopolska Wystawa Młodej Plastyki”, Arsenał, Warszawa
1959 – I Biennale Młodych, Paryż; V Międzynarodowe Biennale Sztuki Współczesnej, São Paulo
1964 – Cornegie Institute, Pittsburg 1965 – V Biennale di San Marino
1966 – “Exposition de AIAP”, Tokio
1968 – I Triennale Sztuki, New Dehli, XXXIV Biennale Sztuki w Wenecji, Wenecja
1974 – “Polskie Malarstwo Współczesne”, Muzeum Sztuki, Caracas
1975 – “Malarstwo Polskie”, Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Mexico City
1983 – “Znak Krzyża”, Kościół na ul. Żytniej, Warszawa
1985 – “Niebo nowe i ziemia nowa”, Kościół na ul. Żytniej, Warszawa; “Vision and Unity”, Muzeum Sztuki, Łódź
1991 – “Eyeshot. W polu widzenia”, Nikolaj, Kopenhaga
2002 – “Fijałkowski/Gierowski. Wizje malarstwa”, PGS, Sopot