Józef Poklewski-Koziełł (+2019)

W dniu 27 maja 2019 roku społeczność naszego Wydziału pożegnała Józefa Poklewskiego, profesora Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Józef Poklewski urodził się 21 kwietnia 1937 roku w wileńskim Kowalewie. Po zakończeniu II wojny światowej, podczas której został osierocony przez ojca Władysława, przeniósł się wraz z matką Emilią do mazurskiego Giżycka. Po studiach w zakresie historii sztuki na Uniwersytecie w Poznaniu objął asystenturę na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika, współpracując ściśle z profesorem Gwidonem Chmarzyńskim.

Prof. Poklewski w swych badaniach naukowych koncentrował się na sztuce barokowej, przybliżając nam dzieje artystyczne sanktuarium maryjnego w Świętej Lipce, zajmował się tematyką dziejów sztuki i życia artystycznego Wilna aż do okresu międzywojennego. Pisał m.in. o artystach i ich dziełach malarskich na Pomorzu (m.in. o Janie Jerzym Petrim) czy o dekoracjach kościoła pobernardyńskiego w Zamartem. Publikował rozprawy o sanktuarium maryjnym w Szydłowie na Żmudzi, o obrazie Cornelisa I Schutza w kościele pojezuickim w Starych Szkotach czy o włoskim architekcie Domenico Trezzinim działającym w St. Petersburgu na zlecenie cara Piotra I. Interesował się kościołami pielgrzymkowymi Warmii. Przygotował m.in. biogramy artystów wileńskich i tych związanych z Wilnem, takich jak Zbigniew Pronaszko czy Antoni Wiwulski. Zaangażował się w powstanie wystawy i katalogu „Kształcenie artystyczne w Wilnie i jego tradycje” zorganizowanej w 1996 roku w Muzeum Okręgowym w Toruniu. W 1994 roku opublikował istotną dla badaczy artystycznego życia Wilna książkę pt.: Polskie życie artystyczne w międzywojennym Wilnie. Jego drogę naukową zwieńczyła książka z 2019 roku Studia z historii sztuki i kultury wileńskiej z lat 1900–1945. Wybór tekstów, pod redakcją Elżbiety Pileckiej, Alicji Saar-Kozłowskiej i Małgorzaty Wawrzak. Profesor już tej książki niestety nie zobaczył.

Jako ceniony i oddany wykładowca pełnił na naszym Uniwersytecie funkcje: senatora, kierownika Zakładu Historii Sztuki Średniowiecznej i Nowożytnej oraz dyrektora Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa. Prowadził wykłady i ćwiczenia terenowe, chętnie organizował i uczestniczył w objazdach naukowych. Był promotorem wielu prac magisterskich i doktorskich, recenzentem rozpraw naukowych i habilitacyjnych, oraz organizatorem sesji naukowych. Angażował się w działania Toruńskiego Towarzystwa Naukowego i Stowarzyszenia Historyków Sztuki. W ostatniej z wymienionych instytucji był członkiem Zarządu Głównego oraz jej wiceprezesem. To nie koniec. Profesor był członkiem Rad Muzealnych wspierających działalność Muzeum Narodowego w Gdańsku, Muzeum Okręgowego w Toruniu i Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Profesor Józef Poklewski zmarł i został pochowany w Toruniu na cmentarzu przy ul. Józefa Wybickiego. W uroczystościach pogrzebowych w kościele Mariackim uczestniczyło wielu jego kolegów, przyjaciół i uczniów. Żegnając zmarłego 82-letniego Profesora padło wiele słów na temat straty, jaką poniosła nasza społeczność akademicka. Pamiętamy o nim.

Piotr Birecki