Dyscyplina Sztuki Plastyczne i Konserwacja Dzieł Sztuki
TRUDNE NIEBO
Wernisaż wystawy: 18.09.2020 (piątek), godz. 18.00, Centrum Sztuki Współczesnej „Znaki Czasu” w Toruniu. Wystawa czynna do 11.10.2020 roku.
Kuratorzy: Krzysztof Mazur, Mateusz Kozieradzki, Koordynatorki: Paulina Kuhn, Renata Sargalska, Realizacja wystawy: Wojciech Ruminski
W podtoruńskiej wsi Biskupice z roku na rok coraz wyraźniej zarysowuje się strefa Kultywacji Artystycznej Planta, zaznaczając powoli swoją obecność w przestrzeni kulturotwórczych zjawisk. W 2019 roku odbyło się w niej dwuetapowe spotkanie twórcze pod tytułem „Palcem po niebie”, a w tym roku pracom przyświecało hasło „Trud”. Wystawa „Trudne niebo” stara się powiązać te dwa wątki w całość.
Patrząc w niebo, odczuwamy ogrom przestrzeni kosmicznej, która pobudza wyobraźnię, a może raczej ją przekracza, kiedy zdajemy sobie sprawę z tego, że żadne doświadczenie empiryczne nie przystaje do współczesnej wiedzy o kosmosie. Trudno jest nam mierzyć się z nieskończonością ze względu na nasze ograniczenie w czasie i przestrzeni. Robimy to jednak, wyłuskując sensy symboliczne, charakterystyczne zwłaszcza dla stanów duchowego uniesienia. Przeżywana wzniosłość i mentalne ukierunkowanie ku górze oznaczają wzrost i rozwój. Pojemna przestrzeń nieba jest przyjazna dla naszych duchowych rozterek, rozważań dotyczących celów i sensów.
Trud, jako temat, zwykle występuje w perspektywie osobistego doświadczenia, choć może być rozszerzony na różne płaszczyzny działalności społecznej. Trud podejmowany może być w akcie wolnej woli podczas dążenia do wyznaczonego celu bądź poczucia odpowiedzialności i empatii, ale może też występować pod postacią determinizmu i uwikłania.
Pomijając pewne niuanse, „trud” jest słowem w miarę jednoznacznym, zaś słowo „niebo” może być rozumiane różnie w zależności od kontekstu: meteorologicznego, astronomicznego, astrologicznego, religijnego, ekologicznego, psychologicznego.
Nauka przybliża nam niebo i oddala jednocześnie. Im dalej sięgamy instrumentami poznawczymi, tym bardziej przekonujemy się o złożoności wszechświata. Tradycyjnie jednak zawężamy rozumienie słowa „niebo” do nieboskłonu rozpościerającego się nad naszymi głowami, a więc nad naszą Ziemią. Poza widzialnym nieboskłonem mamy jeszcze inne niebo – niewidzialne, mistyczne. Odczuwając marność naszego życia, lokujemy w niebie nadzieje o naszej wyjątkowości, nagrodzonej życiem wiecznym w realnym, ale niewidzialnym świecie. Większość wyznań religijnych (a istnieje ich podobno ponad 5 tysięcy) wskazuje na niebo jako miejsce święte, zamieszkałe przez istoty duchowe. Trudność rodzą różnice w wyobrażeniach i niski stopień tolerancji.
Tytuł „Trudne niebo” wskazuje na dużą złożoność tematu wystawy. Z niebem mamy problem, tak jak mamy problem z wiarą i z wiedzą. Ich głód nigdy nie jest zaspokojony. Sztuka od zawsze z tego korzysta.