W artykule przeanalizowany został wkład Aleksandra Krzywobłockiego (1901-1979) i Margit Reich-Sielskiej (1900-1980) - dwojga członków lwowskiej grupy „artes” - w ponadnarodowy nurt surrealizmu. Ich międzywojenna twórczość, osadzona w środowisku będącym najbardziej spójną grupą o surrealistycznym profilu w historii sztuki polskiej, z czasem zatarła się w pamięci kolejnych pokoleń historyków i krytyków sztuki, zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. W celu określenia wyróżników artystycznych postaw Krzywobłockiego i Sielskiej, głęboko zakorzenionych w kulturowym krajobrazie Galicji lat 1930., niniejsze case study interpretuje prace lwowian zarówno jako przejawy awangardowego milieu Lwowa, jak i jako unikalną cząstkę ekspansywnego surrealizmu. Dzięki zastosowaniu aparatu metodologicznego opartego na zasadach intertekstualności i relacjonizmu, ich dorobek artystyczny prezentowany jest w sieci trans-lokalnych i trans-regionalnych powiązań. Odwołując się do prac surrealistów działających w różnych ośrodkach europejskich, autorka zestawia aranżowane fotografie i fotomontaże Krzywobłockiego oraz fotokolaże Sielskiej z eksperymentami innymi twórców ruchu, aby ukazać zarówno podobieństwa, jak i różnice w wykreowanym języku plastycznym. Umieszczając artystyczne profile lwowian w kontekście różnorakich modalności surrealizmu jako policentrycznego ruchu oraz w specyficznym środowisku kulturowym Lwowa – miasta wieloetnicznego, wielokulturowego i wielowyznaniowego – autorka argumentuje, że twórcze postawy Krzywobłockiego i Sielskiej można sklasyfikować jako „alternatywny surrealizm” (Partha Mitter 2008). Ich hybrydowe środki ekspresji, rozwinięte na peryferiach europejskich centrów artystycznych, wyróżnia przede wszystkim „archetypowy ładunek napięcia”, jak określił to Krzywobłocki, pisząc o ciągłym poszukiwaniu archetypicznych treści, które zostały utracone we współczesnym świecie.

---------

 

This article examines the artistic contributions of two members of the ‘artes’ group, active in Lviv (Lwów during the interwar period) from 1929 to 1935: Aleksander Krzywobłocki (1901–1979) and Margit Reich-Sielska (1900–1980). Situated within the ‘artes’ milieu, which emerged as the most cohesive community among phenomena with a surrealist profile in the history of Polish art, their creative endeavors have faded from the collective memory of subsequent generations of art historians and critics, both within and beyond Poland. With the aim of elucidating the distinctive characteristics of Krzywobłocki and Sielska’s artistic attitudes, deeply rooted in the cultural landscape of interwar Galicia, this study explores their work as both manifestations of the avant-garde milieu in Lviv and contributions to the transnational surrealist movement. This examination takes a relational approach, considering their artistic output within a framework of trans-local and trans-regional connections. Drawing upon the works of various surrealists active in different European centers, I juxtapose the artistic approaches of Krzywobłocki and Sielska with other practitioners of the movement to highlight both convergences and differences in their expressions. By situating their artistic profiles within the broader modalities of surrealism as a polycentric movement and within the unique cultural context of Lviv—a city marked by its multiethnic, multicultural, and multiconfessional character—I argue that their imaginings should be classified as idiosyncratic idioms of surrealism. This hybrid expression, which developed on the peripheries of European artistic hubs, is primarily distinguished by an ‘archetypal load of tension’—a continual quest for archetypal content that has been lost in the modern world.