Katedra Technologii i Technik Sztuk Plastycznych
- Charakterystyka obszaru badawczego
Pracownicy Katedry Technologii i Technik Sztuk Plastycznych rozwijają i systematycznie doskonalą warsztat badawczy, poprzez wnikliwe studia oraz praktyczną rekonstrukcję dawnych i współczesnych technologii i technik malarskich. Tworzone są bazy danych materiałów otrzymywanych na podstawie przepisów historycznych zamieszczonych w dawnych traktatach, pomocne przy interpretacji badań instrumentalnych. Badania zabytkowych dzieł sztuki wykonywane są pod kątem określenia ich technologii i techniki, identyfikacji materiałów, autentyczności, jak również wytyczenia założeń konserwatorskich czy wykonania projektów konserwatorskich. Wykonujemy zestaw badań nieinwazyjnych, takich jak rejestracja i analiza obrazów w świetle widzialnym (VIS) rozproszonym i skośnym, w podczerwieni (IR), w technice fałszywych kolorów w bliskiej podczerwieni (IRFC) i ultrafiolecie (UVFC), fluorescencji wzbudzanej UV, termowizji, oraz badania rentgenowskie (RTG). Ponadto wykonywane są badania warstw malarskich przy zastosowaniu przenośnego aparatu XRF, jak i na sproszkowanych próbkach metodą rentgenowskiej analizy fluorescencyjnej XRF. Badania stratygrafii próbek, układu warstw, chronologii i wstępne szacowanie składu pigmentów, barwników i spoiw wykonywane są za pomocą metody analizy porównawczej przy użyciu standardowej mikroskopii VIS i mikroskopii fluorescencyjnej UV. Do badań autentyczności obrazów sztalugowych stosowana jest opracowana odpowiednia metodyka badań. Ustalanie rodzaju spoiwa oparte jest na wynikach badań metodą spektroskopii w podczerwieni z transformatą Fouriera (FTIR), chromatografii gazowej (GC-MS) oraz wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC). Wykonywane są także badania dendrologiczne i dendrochronologiczne drewna pozwalające na precyzyjne datowanie i ustalenie autentyczności oraz proweniencji obiektów zabytkowych Największą uwagę Katedra skupia na rozwoju badań nieinwazyjnych obiektów zabytkowych i dzieł sztuki. W jednostce tworzone są bazy danych spektralnych i udoskonalane są metodyki badań za pomocą takich technik jak: reflektografia w UV, fluorescencja wzbudzana ultrafioletem, reflektografia w VIS, fotografia w bliskiej podczerwieni tzw. technika fałszywych kolorów (IRFC), reflektografia w bliskiej podczerwieni, termowizja i technika radarowa (GPR).
- Dydaktyka
W Katedrze prowadzone są następujące zajęcia dydaktyczne: pracownia technik malarskich i pozłotniczych, pracownia rysunku i malarstwa dawnego, pracownia kopii i miniatury książkowej, pracownia kopii malarstwa nowożytnego, pracownia kopii malarstwa średniowiecznego, historyczne techniki artystyczne (w tym: malarstwo ścienne, technika temperowa, technika olejna), a także materiałoznawstwo podobrazi i spoiw malarskich, materiałoznawstwo pigmentów i barwników malarskich. Prowadzone są ponadto wykłady z zakresu historycznych technik artystycznych oraz materiałoznawstwa i badań dzieł sztuki. Oferta dydaktyczna kierowana jest do studentów kierunku konserwacja dzieł sztuki (dotyczy to w różnym stopniu wszystkich trzech specjalności – konserwacji i restauracji malarstwa i rzeźby polichromowanej, konserwacja i restauracji papieru i skóry, konserwacja i restauracji kamienia i detalu architektonicznego). Oferta kierowana jest również do studentów kierunków ochrona dóbr kultury i architektura wnętrz.
- Współpraca ze środowiskiem zewnętrznym
W ramach projektów naukowo-badawczych prowadzona jest współpraca z innymi ośrodkami badawczymi w Polsce i zagranicą. Wykonuje się ponadto ekspertyzy i udziela konsultacji rzeczoznawczych dotyczących autentyczności, proweniencji i czasu powstania dzieł sztuki oraz stanu ich zachowania. Przeprowadzane są również ekspertyzy określające jakość wykonanych zabiegów konserwatorskich. Opracowywane są także szczegółowe dokumentacje budowy technicznej badanych obiektów zabytkowych oraz dzieł sztuki. Wykonywane są konserwacje malarstwa sztalugowego i ściennego, rzeźby polichromowanej oraz kopie z tych dzieł.